House in Zuragt - Зурагтад

On Tuesday I visited a typical self-build house in Zuragt, a Ger district (informal settlement) to the north of the city. I went with my colleague and interpreter Ariunaa*, whose sister Namuush lives there with her husband Jadamba, and their grandson. The boy's parents are working in Czechia. The peri-urban settlement is named Zuragt (Television), after the state television complex at its centre, and is one of the primary Ger districts planned for reclamation when the government builds new apartments in place of some informal settlements. Some residents apparently even want to improve their properties, to increase the value of their anticipated compensation payment.

The two storey, five room house is about two years old, and conveniently located next to a water kiosk. Here, the residents only have to carry water for a few minutes, less than 20 metres. The dual fuel heating system is noteworthy, as is the garden or 'hasha' layout, which accommodates a Ger and grows some summer Mongolian fruits such as Chatsargan (Sea Buckthorne).

The self-build construction is inexpensive, predominantly of wood, with calcium silicate block external leaf walls and mostly wooden linings and penetrations. Woodchips are used as a cavity filler with polystyrene insulation, which is far cheaper than wool or mineral fibre. But the rudimentary detailing means there are many points where heat escapes.

The reticulated hot water central heating Jadamba has built is ingenious; the coal stove heats the water for the system, and when the off-peak electricity tariff is available (about a third of the cost - between 9pm and 6am) he switches on an electrical element fitted at the back of the stove. A header tank creates pressure to move the water upstairs to the home made radiators; although the upper level is already warmer from rising air.

Jadamba showed me how, after the land claim and subsequent built development, he took as-built drawings, schedules, and photographs to the land registry, which then registered the real property and issued a certificate.

*Ariunaa wrote the Mongolian version below. Please comment, Mongolians!

Би 4 дөх өдөр орчуулагч Ариунаагийн* хамт хотын хойд хэсэгт орших гэр хорооллуудын нэг болох “ Зурагт” –д байдаг Ариунаагийн хүргэн ах Жадамбынд зочилсон юм. Тэрээр эхнэр Намууш ач хүү Болдын хамт өөрийн гараар барьсан хоёр давхар сууцанд амьдардаг. Ач хүү Болдынх нь аав ээж Чех улсад ажиллаж амьдардаг юм байна.

Энэ хотын захын хорооллын Зурагт радио телевизийн төв цогцолборын нэрээр нэрлэжээ.

Хэдийгээр энэ орчмын газар нь засгийн газрын орон сууцжуулах хөтөлбөрт тусгагдсанаар эхний ээлжинд орох төлөвтэй байгаа боловч оршин суугчид нь нөхөн төлбөрийн хэмжээ өсөх маадлалтай гэж үзэн сууцаа улам сайжруулж нэмж тохижуулж байна.

Эдний байшин таван өрөө бүхий хоёр давхар, худагтаа ойрхон юм. / ойролцоогоор 20 м / Мөн халаалтын хос системтэй байгаа нь анхаарууштай санагдсан юм. Тэдний хашаанд бас нэг гэр байхаас гадна тэднийх хашаандаа үхрийн нүд, чацаргана гэх мэтийн жимсний бут, бага зэрэг хүнсний ногоо тарьдаг.

Өөрөө барьсан энэ сууц нь ихэвчлэн мод, хөнгөн блок банз зэрэг хямд төсөр материалаар хийгдсэн бөгөөд ханын дулаалгыг хөөсөнцөр болон үртсээр чигжиж дулаалжээ. Эдгээр материалууд нь шилэн хөвөн болон бусад сайн чанарын дулаалгын материалуудаас хямд боловч дулааны алдагдал ихтэй санагдсан.

Жадамба гуай нүүрсээр халдаг нам даралтын тогоогоор гэрээ халаадаг ба өвлийн улиралд шөнийн цагаар цахилгааны үнэ хямдарсан үед мөн цахилгаанаар халаадаг байна.

Мөн тэрээр бидэнд газар өмчлөгчийн болон үл хөдлөх хөрөнгийн гэрчилгээнүүдээ үзүүлж сонирхуулсан юм.

* Bayarlalaa Ariunaa ene bijcen - Mogolchudaa, 'comment' messej bijeree!