Participation

A small step forward occurred with regard to the concept of forward planning last week. We learned of a planned Friday meeting, for our World Vision Bayakhoshuu project on the Thursday - twenty-four hours in advance. My enquiries about an agenda, and about attendance by the allocated project collaborators from CTC college, met with a vague response, as usual.

Дэлхийн Зөн Эрчим Хүчний Үр Ашигтай Байщингийн Загвар Төсөл *

Өнгөрсөн 7 хоногт урьдчилан төлөвөсний дагуу тодорхой дэвщил харагдаж байна . 5 өдөр төлөвлөсөн Дэлхийн Зөн Баянхощууны төслийн тухай бид 4 өдөр ердөө 24 цагийн өмнө мэдсэн билээ . Бтк-ын хамтарч ажиллах хүмүүсээс хөтөлбөр болон оролцогчдийн талаар асуухад урьдийн адил бүрхэг байлаа .

When 3pm Friday arrived, we two international VSO advisors, our translator Ariunaa and the college vice-director were all taken by jeep to World Vision’s Bayankhoshuu offices. The World Vision Area director and his staff greeted us, and we were ushered to a meeting room where 12 women and 7 men from the local community had gathered. After an initial greeting by the leaders and brief project introduction in Mongolian, Rob van Waardenburg from our college, gave a presentation about global warming and energy efficient sustainable construction. The environmental and energy cost implications for Mongolia were sketched out, and three main principles of energy efficient house design explained, through Mongolian translation.

1. Design; form and size, compactness (surface area to volume) thermal buffer zones, and orientation
2. Technical measures; building materials technologies, insulation, detailing for continuity of insulation, glazing
3. Sustainability of Energy sources; Solar, Biomass, Wind energy, for comparison with coal heating, and municipal hot water and electricity from coal-fired power plants.

VSO-н зөвлөгч бид хоёрийг ,бидний орчуулагч болох Ариунаа болон коллежийн дэд захирал нар мащинаар Дэлхийн Зөнгийн Баянхощуу дахь албан газарт хүргэж ирлээ . Дэлхийн Зөнгийн дарга болон биднийг угтан авч нутагийн нийгэмлэгийн 12 эмэгтэй, 7эрэгтэй цугларсан уулзалтын өрөөнд орууллаа . Захирал эхлээд мэндчилээд Монгол орны талаар товч танилцуулсны дараа манай коллежийн Роб Ван Ваагдэнбург дэлхийн дулаарал болон эрчим хүчний үр ашигтай тогтвортой бүтээн байгуулалтын талаар танилцууллаа. Байгаль орчин болоод Монгол орны эрчим хүчний зардалыг тооцсон зураг гарган Монгол орчуулагчаар дамжуулан гол 3 эрчим хүчний үр ашигтай байщингийн загварыг тайбарлалаа .

1. Хэлбэр дүрс болон хэмжээ ,нягтаршил , дулаан хадгалах бүс болон баримжаа зүг чиг зэргийг зохиох .
2. Техниоийн барилгын материал , тусгааларгч материал , тусгаарлагчий нэг бүрийн холболт , болон шиллэх зэрэг техникийн агра хэмжээг авах .
3. Эрчим хүчний нөөцийн тогтворжилт :Нарны эрчим хүч,биомасс , салхиний эрчим хүч , нүүрсний дулаан, хотын халуун ус болон нүүрс түлдэг эрчим хүчний станцын цахилгаан зэргийг харьцуулж үзэх хэрэгтэй юм.

Distributions of energy escape - e.g. floor 15%, wall 26%, roof 26%, window 13%, door 20%, etc. - for a typical domestic building envelope, target thermal values for construction (U=0.2W/m2) and a typical detail were outlined.

Эрчим хүчний дулаан - шал хэсгээр 15%, дээвэр 26%, цонх13%, хаалга20% гэх мэтчилэн - жирийн дотоодын байшинд зарцуулагдах агаад төлөвлөснөөр барилгын дулаан хэмжээ нь ( U=0.2W/2.) бөгөөд загвар зургийг схемчлэн гаргасан.

In facilitating the following community discussion, World Vision’s area director then raised questions from the audience about building size and family units. What would be the likely household profile for the model house? Was a single- or two-storey building preferable? What facilities would be expected, hot and cold water, internalized WC, etc? Based on a 300 million MNT project budget, (Estimated Total Commitment) a 20% mortgage deposit would be required, but for mortgage security the bank would set a minimum household income level of over 700 thousand MNT per month for repayments. Mortgage is itself a contentious new idea in Ger districts.

Дараах олон нийтийн хэлэлцүүлэгийг дэмжихээр Дэлхийн Зөнгийн дарга оролцогчдоос байшингийн хэмжээ ,байршил болон гэр бүлийн гишүүдийн талаар асуулт тависан .Загвар байшин ямар байвал тохиромжтой вэ? Нэг эсвэл хоёр давхар байшин хэрэгцээтэй эсэх.Ямар зүйл уг байшинд хэрэгтэй эсэх халуун хүйтэн ус ,дотроо ариун цэврийн өрөөтэй байх эсэх гэх мэтчилэн . Уг төсөл нь 300 сая төгрөгийн төсөвтэй (Нийт тооцоогоор) барьцаа болгож урьдчилан 20% төлөх шаардлагатай ,банк сар бүр дор хаяж 700,000 төгрөгнөөс дээш орлоготой эргээд буцаан төлөх чадвартай айл өрх байхаар тогтоосон.

A discussion then followed, using the whiteboard, about possible site organization, siting a duplex spanning the boundaries of the generous compounds. This drew no response from the audience about light, fire, or party walls, for example. A case study drawing prepared by our college architect / teacher Tormandakh was tabled, but not discussed. He was absent from the meeting.

Уг уулзалтыг зохион байгуулсан талаас хэлэлцүүлэгийн үеэр самбар ашиглан дундаа хаалттай 2 өрөөг тайлбарлан мөн гэрэл, гал болон хязгаарлагч хана зэрэг нь оролцогчдын сонирхлыг татлаа. Үүнийг судалж үзсэн зургийг манай коллежийн архитектурын багш хийж гүйцэтгэсэн хэдий ч энэ талаар хараахан хэлэлцээгүй юм. Уг уулзалтын үеэр тэрбээр байхгүй байлаа.

It seemed to me inappropriate to have held this meeting in the absence of the project’s previously appointed expert on community consultation, the experienced Mongolian social worker with whom a framework had been developed together in January 2008. Additionally, the absence of the CTC construction teachers, agreed in January as project consultants, rendered the meeting almost pointless as far as providing feedback to the NGO.

2008 оны 1сард хамтарч ажилсан ,төслийн олон нийтийн хариуцсан мэргэжилтэн мөн нийгмийн ажилд мэргэшсэн Нямсүрэн эзгүй байсан нь. Миний хувьд уг уулзалтанд оролцход зохисгүй байсан.Нэмж хэлхэд СТС багш нар оролцоогүй нь уг уулзалтыг чухал ач холбогдолгүй болгосон гэж 1 сард төслийн зөвлөгчид үзсэн.

Happily, two community members came forward to candidly discuss their own self build projects as case studies. One man was building a two storey 10 x 7 metre house and had come to the meeting “to learn to save money and to discover whether materials would be better sourced in Ulaanbaatar or in nearby China.” He suggested that after buying expensive Chinese metal sheeting for his roof, his insulation material would likely consist of old clothes stuffed into the roof cavity. Another man was building a two storey 9 x 7 metre house with mansard roof windows, to a budget of 15 million MNT. He explained that he was embarrassed for his son, who had a white collar job in the city, yet came to work smelling of coal smoke from the Ger district. He would like to use an alternative / dual fuel heating system which he had seen at Michel exhibition centre, but it was far too expensive.

Аз болоход, 2 нийгэмийн гишүүд шууд гарч ирэн өөрсдийн байщин барисан туршлагаасаа хуваалцсан . Тэд 10x7 хэмжээтэй 2 давхар байшин барисан агаад мөнгөө хадгалж мөн Улаанбаатар эсвэл Хятадаас материал авахын оронд шинээр орлуулж болох зүйлүүдийг нээж олох хэрэгтэй хийгээд түүний байшингийн дээврийн хөндий хэсэгийг тусгаарласан материал бол хуучин хувцаснууд юм гэлээ.

Харин нөгөө хүн 9x7хэмжээтэй 2 даврах дээврийн өрөөндөө цонхтой байр барисан агаад 15000 сая төгрөгийн зардалаа уг байшин босчээ. Тэрээр хотод алба хаадаг хүүгээ гэр хороололын нүүрс үнэртүүлээд ажилдаа явж байгаад нь сэтгэл зовж буйгаа ярьлаа . Тэрээр Мищээл үзэсгэлэнд үзэж сонирхсон давхар шатхуунаар халаадаг системийг хэрэглэхийг хүсч байгаа ч энэ нь хэтэрхий үнэтэй юм.

The overall conclusion of the audience seemed to be that the proposed project budget was far too high, regardless of long term energy savings. (I believe the latter was not under consideration) The building capital cost, and the required deposit for a mortgage, seemed prohibitive factors for those local families present at the meeting. One of the self builders whispered afterwards that he knew German and would invite Rob and I to visit his building site.

Бид уузлатыг шууд асуултаар өндөрлөсөн билээ . Уг уулзалтаас миний бие нь өөрсдийн хүчээр байшин барисан 2 хүний судалгаанаас их зүйл сурч авсан агаад Дэлхийн Зөнгийн ажилчид эрчим хүчний үр ашгийн талаарх танилцуулгын талаар дутмаг ойлголттой яваа мэт сэтгэгдэл төрсөн .

We concluded the meeting with an impromptu debriefing with the area director, asking for feedback. Personally I felt little had been gained from the meeting, apart from the two self-builders’ case studies, and I realised, after further discussion, that the World Vision staff had not understood the presentation about energy efficiency. The World Vision director said he had been in two minds about how to proceed prior to this meeting, and was considering a more limited and predefined project. I expressed discomfort with this move towards a top-down decision making style. I suggested that, further to my previous advice in January and February, meeting agendas should be related to the project plan, as agreed in February. I suggested that the agreed project team members, the social worker and college construction teacher-experts, should be included in future meetings.

Дэлхийн Зөнгийн дарга хэлэхдээ хэрхэн уг уулзалтыг дахин үргэлжлүүлэх болон саналыг хэрэгжих боломжгүй гэж үзэж байгаагаа хэлсэн. Миний бие нь уг шийдвэртэй санал нийлэхгүй байсан . 2сард снал нэгтэй байсан нэг болон хоёр сард зөвлөж байсан зөвлөгөө нь уг уулзалтын хэлэлцэх асуудал болох төслийн төлөвлөгөөнд хамаатай юм.Би дараа болох уулзалтанд төслийн багийнхан,нийгмийн ажилтан болон коллежийн барилгын багш нар мэргэжилтнүүдийг оролцуулах санал тавьсан.

*баяарлалаа Уюанга, сайн дурын орчуулагч.